Publieke werken

Het is 1888, Amsterdam is in opkomst als trekpleister voor toeristen en reizigers. Er staat een nieuw station in de steigers en er liggen plannen klaar voor een luxe hotel pal aan de overkant. Daarvoor moet wel een rijtje huizen worden gesloopt. De meeste eigenaren laten zich uitkopen voor twintigduizend gulden, maar vioolbouwer Vedder (Gijs Scholten van Aschat) ligt dwars. Opportunistisch als hij is, denkt hij er zeker vijftigduizend gulden uit te slepen en geeft hij geen duimbreed toe in de onderhandelingen.

Enige hoogmoed kan ook Vedder’s neef Anijs (Jacob Derwig) niet worden ontzegd. In Hoogeveen runt hij samen met zijn vrouw Martha (Rifka Lodeizen) de apotheek die zij erfde van haar vader. Eigenlijk heeft Anijs niet de juiste papieren en als hij zich ook nog laat verleiden tot medische ingrepen keert de gegoede burgerij zich tegen hem.

Anijs is begaan met de armlastige turfstekers op de veengronden en samen met Vedder bedenkt hij een plan. Met de vijftigduizend gulden van Vedder kunnen ze die mensen een nieuw en vooral beter leven in Amerika bezorgen. Via een leen- en renteconstructie wordt iedereen – ja, ook zij – er beter van. Het worden hun ‘publieke werken met een sociaal hart’. Ze schakelen hun neef in Amerika in die ervaring heeft met emigranten, en regelen de reis en overtocht voor de turfstekers.

Alles lijkt in kannen en kruiken. Totdat Vedder tot zijn afschuw moet toezien hoe de huizen rondom hem gesloopt worden en zijn eigen huis blijft staan – het Victoria Hotel wordt er gewoon omheen gebouwd.

PUBLIEKE WERKEN, geregisseerd door Joram Lürsen (ALLES IS LIEFDE), is de verfilming van de gelijknamige historische succesroman van Thomas Roosenboom uit 1999. Het thema is en blijft actueel: inhalige, hoogmoedige en kortzichtige mannen brengen anderen in een crisissituatie.