Cloud atlas

‘Het boek was beter’ en ‘het boek was onverfilmbaar’ zijn de twee grootste dooddoeners die je tegenkomt in recensies van romanverfilmingen. Het eerste cliché zal wel altijd blijven bestaan, maar het tweede zou eigenlijk geschrapt moeten worden. Met digitale technieken is tegenwoordig immers alles mogelijk. Dat beseften ook de Duitse succesregisseur Tom Tykwer (LOLA RENNT, PERFUME) en het nog succesvollere Amerikaanse Wachowski-duo (THE MATRIX-trilogie, BOUND) toen zij gedrieën begonnen aan CLOUD ATLAS. Uitgangspunt was de gelijknamige roman van de Brit David Mitchell, wiens briljante maar ‘onverfilmbare’ boek uit meerdere verhaallijnen bestaat. Die zijn als een soort superpalindroom met elkaar verweven: het begint met zes opeenvolgende fragmenten, die vervolgens in omgekeerde volgorde worden afgerond.

Tykwer en de Wachowski’s knipten alle verhalen in talloze stukken, haalden die door een digitale blender en dissen deze mix op in een film van bijna drie (!) uur. Vandaar nog een cliché: het is onmogelijk deze film op één pagina na te vertellen. CLOUD ATLAS bestrijkt namelijk een periode van vijfhonderd jaar en speelt in het verleden, heden én toekomst. Elk verhaal heeft bovendien een ander genre. Het gaat over een avontuurlijke Bounty-achtige ontdekkingsreis in de negentiende eeuw, een klassiek componist begin vorige eeuw, een kernenergiedrama in de jaren zeventig, bejaarden in een Brits verzorgingstehuis anno nu, een futuristische schets van het Seoul van de toekomst, en een noodlotsdrama op Hawaii aan het einde van onze beschaving. Genoeg stof voor zes films, zo constateerde de Filmkrant fijntjes.

Maar geloof het of niet: alle verhaallijnen zijn thematisch met elkaar verbonden. Mede dankzij een slimme truc van de regisseurs, die herkenbare sterren als Tom Hanks, Halle Berry, Hugo Weaving, Hugh Grant, Susan Sarandon en Jim Broadbent allemaal één of meerdere rollen lieten spelen. CLOUD ATLAS behoort niet alleen tot de langste, maar ook tot de meest ambitieuze films van het jaar. En zeker ook tot de beste. Al was het boek volgens sommigen beter.